Tragovima Velike Moravske 2022. (8. deo)

 

ESTERGOM & VIŠEGRAD

 

   Ujutro sam malo poranio i odlučio da se prošetam Šturovom. Ovaj mali grad i nije nešto posebno zanimljiv, ali se sa njegove dunavske obale pruža sjajan pogled na mnogo ozbiljniji grad prekoputa – Estergom. Sa te slovačke strane Dunava posebno upečatljivo izgleda monumentalna estergomska katedrala, najveća crkva u celoj Mađarskoj.

   Po povratku iz jutarnje šetnje i posle doručka seli smo u kola i prešli preko puta, u Estergom. Čelični most između ova dva grada zove se most Marije Valerije. Originalni iz 1895. srušili su Nemci  prilikom povlačenja 1944. godine, a ovaj sadašnji je napravljen 2001.

Most Marije Valerije.

   Estergom danas ima oko 30.000 stanovnika. U pitanju je drevni grad, koji se tokom rimske vladavine zvao Solva. Kasnije su ga naselili Sloveni. Kada su Mađari 896. godine prodrli u Panoniju, na mestu Estergoma zatekli su velikomoravsko utvrđenje, a već negde 960. godine njihov vladar Geza izabrao je ovaj grad za svoje sedište. Njegov sin Stefan I ovde je krunisan 1000. ili 1001. godine. Estergom je ostao prestonica Ugarske sve do 13. veka.

Estergom.

   Nakon što smo malo prošetali samim gradom uputili smo se ka estergomskoj tvrđavi. Prvo smo posetili već pomenutu dzinovsku baziliku, čija kupola doseže do visine od 71,5 metara. Nema šta, ogromna, velelepna građevina, ali moderna (1856. god.), a ja se na takve stvari baš i ne palim

Estergomska katedrala.

Estergomska tvrđava.

   Mnogo zanimljivija mi je bila sama tvrđava. Radi se o prilično velikom kompleksu koji je vekovima prerađivan i doziđivan. Svašta ima da se vidi unutar utvrđenja, kao što su sami bedemi, kule, palata ali i interesantne postavke koje su raspoređene po pojedinim prostorijama. Meni lično najviše je privukla pažnju kraljevska kapela (13 – 15. vek), koja je oslikana freskama.

Kraljevska kapela.

   Iz Estergoma smo otišli u Višegrad, odnosno tvrđavu iznad ovog gradića. Samo ime mesta jasno govori da su ga osnovali Sloveni. Najstarije delove sadašnjeg utvrđenja podigao je Bela IV sredinom 13. veka, na mestu neke starije fortifikacije. U 14. veku tu su stolovali ugarski kraljevi. Oko 1400. godine utvrđenje je znatno proširio Sigismund, a krajem 15. veka izvesne prepravke je odradio i Matija Korvin. Godine 1544. Višegrad su zauzeli Turci.

Višegrad.

   Inače, 1335. godine ovde su se sastali vladari Mađarske, Poljske i Češke, a po ugledu na taj događaj 1991. godine, takođe na ovom mestu, šefovi ove tri države su osnovali tzv. Višegradsku grupu.

   Ranije sam spominjao da mi je obilaženje srednjevekovnih tvrđava već pomalo dosadilo, pošto sam stvarno mnogo njih video, ali višegradska je odlična. Prvo, sjajno je očuvana, a uz to Mađari su se pobrinuli da u njoj ima raznog sadržaja, što fali većini utvrđenja po svetu. Osim istorijskih i arhitektonskih tabli sa legendama, izloženi su razni predmeti iz srednjeg veka – oružje, oruđe, oklopi, balističke sprave itd. Sve su to replike, ali nema veze, mnogo zanimljivije nego da prolaziš pored golih kamenih zidova. Posebno mi se dopala predstava svečane večere mađarskog, poljskog i češkog kralja u vidu voštanih lutaka. Uz sve to višegradski zamak ima i sjajan položaj i sa njega se pruža fenomenalan, ali stvarno fenomenalan pogled na Dunav.

   Nakon obilaska tvrđave spustili smo se u grad, malo se po njemu promuvali i osvežili u nekom kafeu, a onda otišli do kraljevske palate. Nju je negde posle 1325. godine podigao Ugarski kralj Karlo Robert. Zatim je palatu proširio njegov sin Lajoš I. Kasnije će je još mnogo puta obnavljati i prepravljati, tako da je na kraju to postao kompleks ozbiljne veličine.

Kraljevska palata u Višegradu.

   Dobra je višegradska palata, pravo srednjevekovno zdanje sa gotskim lukovima, unutrašnjim dvorištima, fontanama. Izložena je i brojna kamena plastika, kao i keramičke peći (kamini) sa dekorisanim pećnjacima. Ima i raznoraznih replika nameštaja, odora, oružja, oklopa. Sve u svemu, više nego OK.

   Sa Višegradom smo obišli sve što smo planirali da vidimo na ovom putovanju. Usledio je povratak. Napravili smo samo jednu pauzu po prelasku u Srbiju da bi večerali u “Majkinom salašu” i to bi bilo to!