CRKVE I MANASTIRI BUKOVINE
Odmah posle doručka
krenuli smo u obilazak Sučeave. Dopalo mi se ovo mesto. Onako, nije loše. Ima
svašta da se vidi u njemu, što ne čudi s obzirom da je Sučeava bila prestonica
Moldavije, a samim tim i politički i crkveni centar, skoro dva veka (od 1380.
do 1568.).
Prvo smo otišli do crkve sv. Nikola iz 17.
veka. Zanimljivo, nema šta! To je bio moj prvi susret sa crkvom tog tipa.
Sledeća na redu bila je crkva sv. Dimitrija iz 1535. godine, koju je podigao
Petar IV Rareš. Radi se o tipičnoj moldavskoj crkvenoj građevini, trikonhalne
osnove, sa narteksom i eksonarteksom. U njenoj unutrašnjosti nalazi se portret
ovog vladara sa dva sina i suprugom Jelenom, ćerkom despota Jovana Brankovića. Glavna
osobenost ovih crkava Bukovine (severni deo rumunske Moldavije) je to što su
spolja oslikane, međutim na ovoj gotovo da nije ništa sačuvano od spoljnjeg
živopisa. Tako sada glavnu dekoraciju njene fasade čine ukrasi od obojenih
keramičkih pločica i cigala, kao i čitav niz plitkih niša.
 |
| Crkva sv. Dimitrija, Sučeava |
Najsimpatičnija crkva Sučeave za mene je
relativno mala crkva posvećena sv. Jovanu Krstitelju, poznata i kao Crkva
prinčevih sinova iz 1642. godine. Nalazi se preko puta nekadašnje kneževske
palate, čiji su ostaci i danas vidljivi. Uz ovu bogomolju, bukvalno na
razdaljini manjoj od pola metra, nalazi se zvonik koji je niži nego crkva.
 |
| Crkva prinčevih sinova, Sučeava. |
Obišli smo i Mirauti crkvu. Na njenom mestu
se nalazila crkva u kojoj je stolovao mitropolit, a koja je podignuta krajem 14. ili na početku 15. veka. To zdanje
je, nakon njegovog uništenja, zamenila ova crkva u 17. veku, ali je i ona
doživela ogromne prepravke u 19. veku.
I na kraju ostalo nam je da posetimo
najznačajniju bogomolju Sučeave, posvećenu sv. Đorđu, koja se nalazi u Novom
manastiru sv. Jovana. To je jedna od osam moldavskih spolja oslikanih crkava
koje su uvrštene na Uneskovu listu svetske kulturne baštine. Građena je između
1514. i 1522. godine, sa ciljem da zameni Mirauti crkvu, tj. da u njoj bude
sedište mitropolije Moldavije. Radi se o trikonhalnoj crkvi sa narteksom i
vitkim tornjem i sa nišama u gornjem delu, u kojima su se nalazila oslikana
poprsja svetaca. Njen spoljašnji živopis je delimično sačuvan.
 |
| Crkva sv. Đorđa, Sučeava. |
Na kraju smo otišli do tvrđave Sučeave. Ona
je, na našu žalost, bila zatvorena, jer
je bio ponedeljak. Morali smo da se zadovoljimo time što smo je
osmotrili spolja. U pitanju je veliko utvrđenje, koje je izgradio vojvoda Petar
Mušat (1377-1391). Ima masivne zidove, kule i odbrambeni šanac. Unutar tvrđave
nalazile su se i vladarske odaje, prostor za smeštaj garnizona, štale i razne
druge pomoćne prostorije. Godine 1470. Stefan Veliki je, iz straha od Turaka,
ojačao kule kružnim bastionima.
 |
| Tvrđava Sučeave. |
Ceo ovaj obilazak Sučeave bio je, onako,
prilično brzinski, jer smo planirali da posetimo još šest oslikanih crkava
Bukovine, sa Uneskove liste. Prva je došla na red mala crkva Patrauti iz 1487.
godine, koju je podigao Stefan Veliki. To je jedna od njegovih prvih crkava, a
izgradio ih je podosta.
 |
| Patrauti. |
Sledeća je bila crkva Arbore, koju je 1502.
godine podigao Luka Arbore, general Stefana Velikog. U pitanju je jednostavna,
jednobrodna građevina, bez kupole. Njene spoljašnje freske su u prilično dobrom
stanju. Posvećena je Jovanu Krstitelju. Možda je Luka imao neki predosećaj kada
se opredelio da podigne crkvu u ime ovog svetitelja. Naime, i on je kasnije,
zbog navodne izdaje, ostao bez glave. Tom prilikom odsečene su glave i njegovim
sinovima.
 |
| Arbore. |
Usledio je odlazak do manastira Sučevica.
Radi se o utvrđenom manastiru iz 1584. godine. Njegova crkva se ne razlikuje
mnogo od drugih oslikanih bogomolja Bukovine. Manastir su osnovali Jeremija i
Simeon, sinovi velikaša Jovana Movile i unutar crkve nalaze se njihove
grobnice.
 |
| Sučevica. |
 |
| Sučevica. |
Crkva manastira Humor iz 1530. godine takođe
je trikonhalne osnove, ali nema zvonik. Na zapadnoj strani, ispred narteksa,
podignut je otvoreni eksonarteks (kao trem). Istoričari umetnosti ističu
živopis ove bogomolje, a meni je najviše zapala za oko scena opsade Carigrada.
 |
| Humor. |
Došao je red i na Voronjec, jedan od
najpoznatijih bukovinskih manastira. Podigao ga je Stefan Veliki 1488. godine u
čast pobede nad Turcima u bici kod Vasluia. Katolikon je posvećen sv. Đorđu i
poznat je po svom živopisu, naručito spoljnom, kao i po posebnoj nijansi plave
boje – voronjec plava.
 |
| Voronjec. |
I na kraju Moldovica iz 1532. godine, koju
je izgradio Petar Rareš. I ona je trikonhalne osnove, takođe ima otvoreni
eksonarteks i, kao i ostale, spolja je ukrašena izvanrednim freskama.
 |
| Moldovica. |
Super su mi bile sve ove crkve. Nema tu šta
da se kaže, fenomenalne su! Međutim, malo smo preterali. Mnogo, brate, za jedan
dan! Obilazili smo ih kao na traci. Ne radi se to tako. Mnogo bi bolje bilo da
smo imali više vremena, pa da ih rasporedimo u par dana i da kod svake
provedemo malo više vremena.
 |
| Moldovica. |
Inače, i sama Bukovina mi je bila
interesantna, brežuljkasta, pitoma, sa prostranim livadama. Jedino šuma baš i
nema preterano uprkos njenom nazivu. Sela kroz koja smo prolazili, takođe nisu
nezanimljiva i u njima još uvek ima dosta starih tradicionalnih drvenih kuća sa
neobičnim čipkastim fasdama.
Нема коментара:
Постави коментар